Το ζητούμενο είναι να γίνει συνείδηση ότι η οικολογική κρίση είναι αποτέλεσμα του οικονομικού μοντέλου που έχει επικρατήσει σε παγκόσμιο επίπεδο και ότι πλέον είναι ανάγκη μια νέα πολιτική που βασικό στόχο θα έχει τη βιώσιμη ανάπτυξη.

Η διεθνής κοινότητα έχει πάρει πολλές πρωτοβουλίες για την αντιμετώπιση των προβλημάτων που δημιουργεί η καταστροφή του περιβάλλοντος. Με πρωτοπόρο τον ΟΗΕ υπήρξαν πολλές διεθνείς διασκέψεις, πρωτόκολλα, δημοσιεύσεις για την προστασία της ατμόσφαιρας, των υδάτων, της βιοποικιλότητας. Σταθμός στις δοκιμασίες αυτές είναι η συνθήκη του Κιότο, η οποία για πρώτη φορά σε παγκόσμιο επίπεδο δημιούργησε τις προϋποθέσεις να ενεργοποιηθεί μηχανισμός μέτρων για την προστασία του περιβάλλοντος. Ήδη το Κιότο είναι νόμος της διεθνούς Κοινότητας. Μπορεί τα μέτρα που προβλέπει το Κιότο να μην είναι ριζοσπαστικά, να μην είναι τα ενδεδειγμένα για την αντιμετώπιση του θερμοκηπίου, της κλιματικής αλλαγής, είναι όμως ένα βήμα.

Ίσως η ποιο θετική εξέλιξη από τη συνθήκη αυτή είναι ο νέος ρόλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης στα ζητήματα του περιβάλλοντος. Για πρώτη φορά σε διεθνή διαδικασία η Ε.Ε. πρωτοπόρησε, πήρε πρωτοβουλίες, ήρθε αντιμέτωπη με τις ΗΠΑ και με πλατιά συμμαχία επέβαλε την άποψη της.

Το γεγονός αυτό έχει ξεχωριστή σημασία. Είναι μια χειροπιαστή απόδειξη που δείχνει ότι η Ε.Ε. μπορεί να αποκτήσει ένα νέο ρόλο στα παγκόσμια προβλήματα. Χρειάζεται όμως να αποκτήσει μια νέα πολιτική δυναμική στην αναζήτηση νέων μοντέλων διακυβέρνησης των σημαντικών κοινωνικών και οικονομικών ζητημάτων της διεθνούς πολιτικής.

Σε μια περίοδο που ο διεθνής πολιτικός χώρος βρίσκεται σε μια διαδικασία μετασχηματισμού, η ρήξη της Ε.Ε. με τις ΗΠΑ για το περιβάλλον σηματοδοτεί μια νέα περίοδο. Στο πολυκεντρικό μοντέλο διακυβέρνησης η Ευρώπη έχει τη δυνατότητα να πρωταγωνιστήσει και να γίνει ρυθμιστής των εξελίξεων. Η συνεχής εξασθένηση της πολιτικής και οικονομικής δύναμης της Αμερικής διευκολύνει την προοπτική αυτή. Αυτό φαίνεται περίτρανα στα οικολογικά ζητήματα.

Η πρωτοβουλία της ΕΕ στο πρωτόκολλο του Κιότο και στην παγκόσμια διάσκεψη του ΟΗΕ στο Μπαλί, δείχνει να κερδίζει την χαμένη της αυτοπεποίθηση και να αναζητά ένα νέο ρόλο. Η «υπερδύναμη» έχει πλέον απομονωθεί και είναι βέβαιο ότι στη διάσκεψη του Κιότο νούμερο δύο, που θα γίνει τον Δεκέμβριο του 2009 στην Κοπεγχάγη, θα «υποχρεωθεί» να συμμετάσχει στην αντιμετώπιση των κλιματικών αλλαγών. Το σημερινό ευρωπαϊκό οικοδόμημα όμως που κυριαρχείται από τη νεοφιλελεύθερη πολιτική, δεν έχει τη βούληση ούτε την ικανότητα να πάρει τις κατάλληλες πολιτικές πρωτοβουλίες στην κατεύθυνση «μιας νέας δημοκρατικής παγκόσμιας διακυβέρνησης».

Για μια ποιο ενεργητική πορεία της Ε.Ε. είναι πλέον επιτακτική η ανάγκη η Αριστερά να έρθει στο προσκήνιο. Στη σημερινή κρίση του νεοφιλελευθερισμού, η οποία είναι δομική και καταστροφική για το περιβάλλον, είναι υποχρέωση της Αριστεράς να παράγει πλέον νέες ιδέες, νέο όραμα. Μόνο μια Αριστερά στην Ευρώπη που θα έχει στο επίκεντρο της πολιτικής της την οικολογία μπορεί να συμβάλλει καθοριστικά, να ξεπεράσει η σύγχρονη κοινωνία την περιβαλλοντική κρίση και να σηματοδοτήσει το εναλλακτικό οικονομικό μοντέλο ανάπτυξης.

Η Ελλάδα δυστυχώς στα θέματα περιβάλλοντος ήταν και είναι μετεξεταστέα. Με τα νέα δεδομένα που δημιουργούνται –ιδιαίτερα μετά τη διάσκεψη της Κοπεγχάγης, με τις δυσοίωνες προβλέψεις για την περιοχή της Μεσογείου και των Βαλκανίων, που θα είναι μακροπρόθεσμες και θα αφορούν όλες τις δραστηριότητες της ζωής μας τις επόμενες δεκαετίες- έχει όλα τα περιθώρια να προτείνει στον ΟΗΕ να οργανώσει μια από τις προσεχείς διασκέψεις για το περιβάλλον στη χώρα μας. Θα είναι μια εξέλιξη αναβάθμισης της Ελλάδας και της ευρύτερης περιοχής γενικότερα.